فوم پلی یورتان یک اصطلاح عمومی برای انواع فومی که با استفاده از پلیول و دی ایزوسیانات سنتز می شوند، می باشد. این ماده بدون شک یک عایق عالی به حساب می آید. انواع مختلفی از این فوم در بازار وجود دارد. بنابراین شناخت خواص آن ها برای کاربردهای مختلف حائز اهمیت است. تولیدکنندگان مختلف با افزودن مواد متفاوت، فرمول جدیدی از فوم های پلی یورتان را ارائه می دهند. بنابراین فوم ها با نام های متنوعی عرضه می شوند. برای آشنایی بیشتر با این ماده پرکاربرد با ادامه مطلب همراه باشید.
فوم پلی یورتان
طی واکنش شیمیایی میان پلیول و دی ایزوسیانات، پلیمری به نام پلی یورتان حاصل می گردد. به طور کلی نسبت پلیول به دی ایزوسیانات برای تشکیل پلی یورتان، 2 به 1 می باشد. همچنین به منظور دستیابی به مقدار مناسب چگالی و خاصیت کشسانی، ترکیبات دیگری نظیر کاتالیزور، تثبیت کننده و … نیز به آن می فزایند. بدین ترتیب فوم، سنتز شده و در قالب ریخته می شود.
پیش از برش نیز به آن اجازه می دهند تا خنک شود. از جمله خواص این فوم می توان به پارامترهای حرارتی خوب اشاره کرد. این ماده در برابر طیف وسیعی از دما (از 200- تا 135+ درجه سانتی گراد) مقاوم است. میانگین ضریب حرارتی آن نیز 0.026 وات بر متر مربع می باشد. علاوه بر این فوم های پلی یورتان سخت پس از پخت، دارای چگالی ظاهری 35 الی 50 کیلوگرم بر متر مربع هستند.
تاریخچه فوم پلی یورتان و پلی یورتان
در دهه 1930 میلادی، دکتر اتو بایر «پلی یورتان» را اختراع کرد. این ماده برای اولین بار در طول جنگ جهانی دوم، به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت. آن را به عنوان جایگزین لاستیک به کار می بردند. زیرا در آن زمان لاستیک گران و نایاب بود. پلی یورتان انواع مختلفی دارد که هر کدام از یکدیگر متمایزند. از این ماده در محصولات متنوع اعم از روکش، چسب، کف کفش، تشک و عایق کف استفاده می کنند.
برای مشاهده و مطالعه بیشتر در مورد پلی یورتان می توانید به صفحه خرید PU مراجعه کنید.
در طول جنگ، برای مصارف دیگری نظیر پوشش های مختلف، لباس مقاوم و استفاده در هواپیما نیز به کار رفت. در دهه 50، پلی یورتان را در چسب، الاستومرها و فوم های سخت استفاده کردند. در نیمه دوم همین دهه، برای ساخت فوم های انعطاف پذیر نیز از پلی یورتان کمک گرفتند. امروزه هر جنبه ای از زندگی روزمره توسط پلی یورتان احاطه شده است.
طریقه استفاده از فوم پلی یورتان
برای استفاده صحیح از اسپری فوم پلی یورتان باید برخی فاکتورها را مدنظر قرار دهید. توجه به شرایط جوی، انواع مختلف بستر، دما و محتوای آب همگی حائز اهمیت هستند. سطوح بستر می بایست تمیز، خشک و عاری از گرد و غبار و چربی باشند. چنانچه بستر فلزی است، سطح باید عاری از زنگ زدگی باشد. برای اطمینان از چسبندگی خوب روی بسترهای فلزی، توصیه می کنیم از پرایمر مناسب استفاده کنید.
حداقل دمای توصیه شده بستر هنگام اسپری زدن، 5 درجه سانتی گراد است. زمان انجام کار ضخامت پوشش کاملا قابل کنترل بوده و با تنظیم سرعت عملیات می توان آن را تغییر داد. لازم به ذکر است، هرچه تعداد لایه های اعمال شده کمتر باشد، فوم با چگالی بالاتری به دست می آید. بدین ترتیب فوم حاصل خواص حرارتی بهتری نیز دارد. پس از زدن هر لایه حتما به فوم زمان بدهید تا خشک شود.
انواع فوم پلی یورتان
ماهیت پلی یورتان ها به آن ها اجازه می دهد تا برای حل مشکلات چالش برانگیز و بهبود محصولات صنعتی و مصرفی به اشکال غیرعادی قالب گیری شوند. سه نوع اصلی آن ها شامل:
-
عایق فوم سخت
فوم های سخت پلی یورتان و پلی ایزوسیانورات از محبوب ترین، کم مصرف ترین و همه کاره ترین عایق های جهان به شمار می آیند. این فوم ها هزینه های انرژی را به طرز چشمگیری کاهش می دهند. علاوه بر این کارآمدی و راحتی املاک را بالا می برند. پلی یورتان های سخت، عایق موثری هستند و برای عایق کاری سقف، دیوار، پنجره، در و درزگیر استفاده می شوند.
-
عایق فوم نرم
فوم انعطاف پذیر را به عنوان بالشتک برای انواع محصولات مصرفی و تجاری نظیر ملافه، مبلمان، فضای داخلی خودرو، فرش و بسته بندی به کار می برند. این فوم را در هر شکل و سختی می توان ایجاد کرد. همچنین بادوام، سبک و راحت است.
-
فوم نیمه سخت
فوم های نیمه سخت را می توان برای کاربردهایی که به خاصیت تحمل بار و مقاومت در برابر ضربه نیاز دارند، استفاده کرد. در مقایسه با فوم سخت این نوع فوم، از انعطاف پذیری خاصی برخوردار می باشد. بنابراین به راحتی ترک نمی خورد و در مقابل فشار مقاومت می کند. این فوم را در کالاهای ورزشی، ضربه گیرها، محصولات بسته بندی و … می توان یافت.
مزیت استفاده از فوم پلی یورتان
- بزرگترین مزیت آن خاصیت عایق حرارتی می باشد.
- این فوم در برابر بارهای نسبتا زیاد و همچنین قارچ و کپک مقاوم است. به همین دلیل ماده ای ایده آل برای ساخت و ساز، بازسازی، عایق بندی حرارتی و صوتی و غیره محسوب می شود.
- فوم های پلی یورتان چسبندگی کاملی به سطوح عمودی و افقی ایجاد می کنند.
- وزن سبک و ساختار متخلخلی دارد.
- استفاده از آن آسان است و برای عملیات و اجرا زمان بر نیست.
- پس از استفاده، خواص شیمیایی خنثی خود را حفظ می کند.
- عایق فوم، گرد و غبار ایجاد نکرده و حاوی گازهای مضر یا آلرژن نیست. پس برای حیوانات و افراد مبتلا به آلرژی بی خطر است.
- این فوم ها انواع مختلفی دارند و بدین ترتیب کاربردهای گسترده ای را ارائه می دهند.
معایب استفاده از فوم پلی یورتان
وقتی صحبت از معایب این ماده باشد، اغلب اشتعال پذیری نسبی و مقاومت کم در برابر اشعه UV را مطرح می کنند. همچنین مشکلات خروج گاز را نیز می توان برای آن ذکر کرد. فوم های با کیفیت پایین تر از نظر دوام با مشکل مواجه هستند. این عایق در مقایسه با دیگر گزینه ها گران تر به نظر می رسد. رعایت ایمنی در حین و پس از استفاده از آن ضرورت دارد.