پلی پروپیلن چیست؟ (کاربرد های پلی پروپیلن در پزشکی)
قبل از شروع درمورد کاربرد های پلی پروپیلن در پزشکی میخواهیم شما را با ماده ای بنام پلی پرولین و تاریخچه آن آشنا کنیم.
کشف نفت در سال های دور سبب برطرف نمودن نیاز بشر برای سوخت های مصرفی گردید اما با پیشرفت تکنولوژی و آزمایشات دانشمندان موارد استفاده جدیدی نیز برای محصولات نفتی و پتروشیمی یافت شد.
یکی از محصولات مشتق شده از نفت، پلی پروپیلن می باشد که به فولاد صنایع پلاستیکی شهرت دارد. پلی پروپیلن با علامت PP یک ترموپلاستیک محسوب می گردد که از ترکیب مونومر های پروپیلن بدست می آید.
در سال 1951 برای اولین بار دو دانشمند صنایع نفت به نام های هوگان و رابرت بنکس موفق به کشف پلی پروپیلن شدند. کشف پلی پروپیلن بسیار مورد استقبال قرار گرفت و به سرعت برجسته شد. روند تجاری سازی پروپیلن پس از گذشت سه سال آغاز شد و در سال 1954 به بالاترین حد رسید.
در سال 1957 بود که در سرتاسر اروپا تولید پلی پروپیلن رونق پیدا کرد و تا به امروز نیز تولید این محصول ادامه داشته است. کاربرد پلی پروپیلن را می توان در صنایع مختلف جستجو نمود اما عمده ترین کاربرد به صنایع بسته بندی اختصاص داشته و در حدود 30 درصد مصرف را در اختیار دارد.
موارد استفاده از پلی پروپیلن
پلی پروپیلن در سال 2016 دارای تقاضای 45 میلیون تنی بوده و در سال 2020 به 62 میلیون تن رسید که پیشرفتی قابل توجه برای این صنعت محسوب می شد.
خرید مواد اولیه پلاستیک و واردات محصولات پتروشیمی توسط کشور ها در سال های اخیر رشد چشمگیری را داشته است؛علت این پیشرفت به کاربرد پلی پروپیلن در صنایع مختلف باز می گردد.
صنایع بسته بندی با سهم 30 درصدی خود بزرگ ترین کاربران پلی پروپیلن هستند.
پس از آن صنایع تولید تجهیزات برقی و دیگر تجهیزات پلاستیکی، با سهم 13 درصدی خود، بازار مصرف پلی پروپیلن را در اختیار دارند. صنایع خودروسازی و تولید کنندگان لوازم خانگی نیز هر کدام با سهم 10 درصد از حجم بازار مصرف کنندگان، در لیست کاربران پلی پروپیلن حضور دارند.
مابقی سهم بازار نیز به دیگر صنایع اختصاص پیدا می کند؛ صنایعی همچون تولید رشته و الیاف ها، قالب گیری های دمشی و تزریقی، تولید لوله و تولید تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی که هر کدام سهم کوچکی از بازار مصرف کنندگان را را در اختیار دارند.
مزیت استفاده از پلی پروپیلن در پزشکی
یکی از موارد استفاده از مواد پلی پروپیلن مربوط به تولید صنایع آزمایشگاهی و بهداشتی است. خواصی که مواد پلی پروپیلن دارند سبب شده است تا گزینه ای مناسب برای صنایع پزشکی باشند.
داشتن استحکام همراه با انعطاف پذیری، مقاومت در برابر پوسیدگی و کپک و باکتری ها سبب جلب نظر صنایع پزشکی شده است.
پلی پروپیلن برای انجام عمل استریل نیز بسیار مناسب بوده و به سادگی دچار تخریب و از بین رفتگی نمی گردد.
برخی از محصولات پزشکی که به قرار ذیل هستند توسط مواد پلی پروپیلن تولید می شوند.
- سرنگ ها
- ظروف پتری
- ورق قرص ها
- ظروف و بطری های نمونه گیری
- ویال های پزشکی
البته باید به این مورد توجه داشت که برای تجهیزات پزشکی از ترکیباتی که به بدن آسیب نمی رساند استفاده می گردد، زیرا پلی پروپیلن غیر پزشکی می تواند سبب ایجاد حساسیت در بدن شده و عوارضی همچون تب زا بودن و سرطان زایی را به دنبال داشته باشند.
خواص پلی پروپیلن
برخی از مهم ترین خواص پلی پروپیلن شامل موارد ذیل می باشند
- مقاومت شیمیایی: بهترین خاصیت تولیدات پلی پروپیلن به این موضوع باز می گردد که با مواد اسید و باز به سادگی واکنش نمی دهند و برای ظروفی که حاوی این مواد هستند، بسیار مناسب می باشند.
مواد شوینده، مواد پاک کننده مانند جرم گیرها، محصولات کمک های اولیه و … از پلی پروپیلن استفاده می نمایند.
- الاستیسیته: همانند مواد دیگر در صورت فشار زیاد دچار شکستگی می شوند اما مقداری خاصیت ارتجاعی دارند که به سادگی تغییر شکل ندهند.
به طور کلی مواد پلی پروپیلن جزو مواد سخت محسوب می شوند.
- مقاومت در برابر تغییر شکل: مواد پلی پروپیلن پس از پیچش یا خم شدن توسط نیروی خارجی، شکل خود را حفظ می نمایند. این ویژگی برای ساخت لولاهای زنده بسیار حیاتی می باشد.
- عایق بودن: پلی پروپیلن به هیچ عنوان جریان الکتریسیته را از خود عبور نمی دهد و عایق می باشد، از این رو برای تهیه قاب های اجسام الکترونیکی بسیار مطلوب است.
- قابلیت انتقال: مواد پلی پروپیلن را به طور طبیعی به صورت مات تولید می نمایند و در برخی موارد که نیازمند انتقال نور و زیبایی بیشتری هستیم، تولیدات را به صورت شفاف قالب گیری می شوند.
- بازیافت: یکی از ویژگی های مثبت مواد تولید شده از پلی پروپیلن امکان بازیافت آن ها می باشد. چرا که با رساندن دما به نقطه ذوب، به جای اینکه بسوزند، به مایع تبدیل می شوند و ضرری برای محیط زیست ندارند.
به این ترتیب می توان مواد پلی پروپیلن قدیمی را ذوب و سپس مجدد در فرایند قالب گیری تزریقی مورد استفاده قرار داد.
انواع پلی پروپیلن
مواد پلی پروپیلن دارای دو دسته بندی اصلی می باشند؛ هموپلیمر و کوپلیمر
هر کدام از انواع پلی پروپیلن مختص موارد استفاده خاص هستند و در جای خود اهمیت فراوانی دارند. پلی پروپیلن به عنوان فولاد صنایع پلاستیکی شناخته شده و قابلیت این را دارد که برای مصارف گوناگون سفارشی سازی شود.
پلی پروپیلن ها امکان افزودن مواد مختلف به خود را نیز دارند و همین موضوع به یک نقطه قوت کلیدی در آن ها تبدیل شده است.
هموپلیمر به عنوان یک محصول پایه محسوب می گردد که می تواند در هر صنعتی مورد استفاده قرار گیرد و مواد مورد نیاز به آن افزوده شود.
کوپلیمر ها دارای واحد های منظم مونومری هستند که به صورت بلوک های منظم در کنار یکدیگر قرار گرفته اند.
کوپلیمر ها دارای مواد افزودنی مانند اتیلن می باشند. اتیلن خاصیت مقاومت در برابر ضربه را در محصولات نهایی افزایش داده و عمر مفید آن ها را نیز بهبود می بخشد.
در مواردی که از اتیلن به عنوان مواد افزودنی استفاده می شود، ازبازدهدرصدی 1 تا 7 بهره برده می شود. درصد های مختلف افزوده شده به پلی پروپیلن سبب انعطاف پذیری و شفاف تر شدن محصول نهایی می گردد.
سوالات متداول
پلی پروپلین در تولید چه تجهیزات پزشکی استفاده میشود؟
- سرنگ ها
- ظروف پتری
- ورق قرص ها
- ظروف و بطری های نمونه گیری
- ویال های پزشکی
پلی پروپیلن به چند دسته تقسیم میشوند؟
مواد پلی پروپیلن دارای دو دسته بندی اصلی می باشند؛ هموپلیمر و کوپلیمر